Dlaczego orzech włoski jest taki ważny dla naszego zdrowia?

 

Skąd pochodzi orzech włoski? Krótka historia drzewa

Orzech włoski (Juglans regia) to duże drzewo z rodziny orzechowatych, które dorasta nawet do 20-35 metrów wysokości. Pochodzi prawdopodobnie z południowo-wschodniej Europy i Azji. W Polsce pierwsze dzikorosnące orzechy pojawiły się już w XI wieku, jednak za oficjalny moment rozpoczęcia uprawy uważa się rok 1218, kiedy to św. Jacek przywiózł do Polski sadzonki z Rzymu. Dzięki zakonnikom orzech włoski szybko zdobył popularność i zaczął być uprawiany w zacisznych lasach. Jego trwałe drewno było cenione w rzemiośle, a owoce doceniane jako wartościowy składnik diety. Stąd wzięła się także jego nazwa - orzech włoski, nawiązująca do regionu, z którego pochodziły pierwsze sadzonki.

Dlaczego orzech włoski jest tak ważny i cenny dla zdrowia?

Orzech włoski to prawdziwy skarb natury, którego każda część wykazuje cenne właściwości prozdrowotne. Dzięki swojej wszechstronności znajduje zastosowanie w diecie, fitoterapii i kosmetyce - niczym naturalna apteczka, dostępna przez cały rok. Możemy wykorzystywać go w różnych formach:

• Dojrzałe orzechy - smaczne i bogate w składniki odżywcze, stanowią wartościowy element codziennej diety (więcej w opisie poniżej).

• Przegrody orzecha włoskiego - wspierają pracę tarczycy i całego układu hormonalnego. Są doskonałym źródłem jodu. Od wieków cieszą się uznaniem w zielarstwie w odrobaczaniu. Stanowią one naturalny odpad powstający podczas łamania orzechów.

• Zielona naowocnia (młody, niedojrzały orzech) - używana do przygotowywania leczniczej nalewki, tzw. orzechówki (więcej w opisie poniżej).

• Olej z orzecha włoskiego - tłoczony na zimno, zawiera cenne kwasy tłuszczowe i wspiera zdrowie od wewnątrz i zewnątrz (więcej na ten temat w opisie poniżej).

• Liście orzecha włoskiego - wykorzystywane w ziołolecznictwie, zarówno świeże, jak i suszone (więcej w opisie poniżej).

👉Owoc orzecha włoskiego (dojrzałe orzechy) to skarbnica zdrowia

Jeśli mielibyśmy wskazać produkt, który w niewielkiej ilości dostarcza maksymalnej dawki składników odżywczych, bez wątpienia byłyby to orzechy – a wśród nich szczególne miejsce zajmuje orzech włoski. Pochodzący z Azji, od wieków uprawiany jest w Europie i Ameryce Północnej. To drzewo długowieczne – w Polsce żyje nawet do 100 lat, a w cieplejszych rejonach świata do 500 lat. Odporne na mróz, choroby i szkodniki, stanowi również źródło znanych i cenionych w medycynie naturalnej substancji leczniczych.

Co zawierają orzechy włoskie?

Ich ogromna popularność wynika z imponującej wartości odżywczej. Jądra orzecha zawierają:

• 55% tłuszczów (głównie zdrowych nienasyconych),

• 17% białka,

• 13% cukrów,

• oraz 2% soli mineralnych.

Są bogate w witaminy z grupy B (B1, B3, B6, B9), a także A, C, E i K. Zawierają również kwasy omega-3, które wspierają serce i mózg, oraz antyoksydanty spowalniające procesy starzenia i chroniące przed nowotworami.

Ile kalorii mają orzechy włoskie i ile można ich jeść?

Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu, orzechy włoskie są kaloryczne - 100 g dostarcza ok. 666 kcal. Średni orzech waży ok. 4 g, co daje około 27 kcal na sztukę. Garść (ok. 30 g) to ponad 200 kcal.

Mimo kaloryczności, nie warto rezygnować z ich spożycia - są sycące, mają niski indeks glikemiczny i pomagają utrzymać stabilną masę ciała. Zalecana porcja to kilka orzechów dziennie, w zależności od reszty diety i poziomu aktywności fizycznej.

Właściwości lecznicze orzecha włoskiego

Regularne spożywanie orzechów włoskich może:

• obniżać poziom cholesterolu i trójglicerydów,

• zmniejszać ryzyko chorób serca i miażdżycy,

• działać przeciwzapalnie i wzmacniać odporność,

• poprawiać pamięć, koncentrację i zdolność uczenia się,

• wspierać funkcje układu nerwowego i krwionośnego.

Zawdzięczają to m.in. antyoksydantom (np. selenowi), które chronią naczynia krwionośne przed uszkodzeniami.

Jak spożywać orzechy włoskie?

Orzechy włoskie można jeść samodzielnie jako zdrową przekąskę lub dodawać do potraw. Ich białko sprawia, że posiłki z ich dodatkiem są bardziej sycące. Świetnie sprawdzają się w:

• sałatkach (zwiększają ich kaloryczność, ale też wartość odżywczą),

• owsiankach i musli,

• wypiekach, deserach i lodach,

• daniach wytrawnych, np. koreczkach czy potrawach z rybą.

Zalety i wady orzechów włoskich

Zalety:

• bogactwo witamin i minerałów (magnez, żelazo, potas),

• źródło zdrowych tłuszczów i białka,

• szerokie właściwości prozdrowotne.

Wady:

• wysoka kaloryczność powoduje, że osoby na diecie redukcyjnej powinny kontrolować ilość spożywanych orzechów i odpowiednio zbilansować tłuszcze z innych źródeł.

👉Zielona naowocnia w postaci nalewki/orzechówki to naturalny lek

Miękka, zielona skórka niedojrzałego orzecha, czyli naowocnia, to doskonały surowiec do przygotowania nalewki znanej jako orzechówka. Najlepszy czas na jej przygotowanie przypada na przełom czerwca i lipca (najpóźniej do 15 lipca), kiedy orzechy mają najwięcej wartości odżywczych i leczniczych.

Właściwości zdrowotne nalewki/orzechówki

Nalewka z zielonych orzechów włoskich to tradycyjny środek wspomagający leczenie wielu dolegliwości, takich jak:

• niestrawność, zgaga, biegunki, wzdęcia

• nudności, wymioty, zatrucia pokarmowe,

• grypa żołądkowa, bóle żołądka, 

• zakażenia pasożytnicze (np. tasiemce, glisty),

• infekcje wywołane bakteriami (np. gronkowiec, paciorkowiec),

• umiarkowane nadciśnienie,

• podwyższony poziom cholesterolu (hipercholesterolemia).

Dzięki zawartości goryczy, nalewka pobudza wydzielanie soków trawiennych, wspomagając pracę układu pokarmowego.

Najważniejsze substancje aktywne w orzechach włoskich

1. Juglon - związek produkowany przez drzewo orzecha, wykazuje silne działanie przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. W medycynie ludowej stosowany zewnętrznie na zmiany skórne, a wewnętrznie – w leczeniu grzybic i zakażeń.

2. Taniny (garbniki) - działają ściągająco i antybakteryjnie, wspomagają leczenie biegunki, a także chronią organizm przed pasożytami. Wspierają także profilaktykę nowotworową i regulację ciśnienia krwi.

3. Sterole roślinne - skutecznie obniżają poziom cholesterolu i zapobiegają tworzeniu się blaszki miażdżycowej.

4. Kwas elagowy - silny antyoksydant o działaniu przeciwzapalnym.

5. Kwas alfa-linolenowy (ALA) - obniża ciśnienie krwi i wspomaga organizm w walce ze stanami zapalnymi.

💛Jak przygotować nalewkę z zielonych orzechów?

Składniki:

• Zielone orzechy włoskie (zbierane między końcem czerwca a 15 lipca),

• Alkohol o mocy 50% (np. spirytus rozcieńczony z wodą przegotowaną 1:1),

• Słój szklany.

Sposób przygotowania:

1. Umyj dokładnie zielone orzechy i pokrój je na drobne kawałki.

2. Umieść w szklanym słoju i zalej alkoholem.

3. Zakręć szczelnie i odstaw w ciemne miejsce na minimum 2 tygodnie (najlepiej 4 tygodnie). Codziennie potrząsaj słojem.

4. Po upływie tego czasu przecedź nalewkę i przelej do butelek.

Im dłuższy czas maceracji, tym silniejsze działanie nalewki.

👉Kiedy i jak stosować orzechówkę?

Zalecenia:

• Profilaktycznie i leczniczo przy dolegliwościach układu pokarmowego i infekcjach, o których pisałam powyżej.

• Jako środek wspomagający oczyszczanie organizmu z pasożytów.

• Przy nadciśnieniu i podwyższonym cholesterolu.

Dawkowanie:

• zażywać 3-4 razy po 5 ml

Uwaga! Nalewka zawiera alkohol więc nie należy przekraczać zalecanej dawki. Jak mawiał Paracelsus: „dawka czyni truciznę”. Orzechówka to środek leczniczy, nie napój codzienny.

👉Olej z orzechów włoskich to bogactwo zdrowia

Olej z orzechów włoskich zachwyca swoim głębokim, wyrafinowanym aromatem i niepowtarzalnym smakiem. To doskonały dodatek do:

• sałatek i sosów (zarówno słodkich, jak i wytrawnych),

• ciast, deserów i lodów.

Dzięki swojej wyjątkowej kompozycji smakowej stanowi prawdziwą kulinarną perełkę, ale jego prawdziwa wartość kryje się przede wszystkim w bogactwie składników odżywczych.

Składniki odżywcze i właściwości zdrowotne

Olej z orzechów włoskich to skarbnica cennych substancji biologicznie czynnych:

• Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega-3 (aż 13 g na 100 g oleju),

• Fitosterole - wspomagające obniżanie poziomu cholesterolu,

• Karotenoidy - działające przeciwutleniająco,

• Witamina E - jedna łyżka pokrywa aż 33% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej.

💚Dzięki tym składnikom olej z orzechów włoskich:

• wspiera pracę układu nerwowego, poprawiając pamięć i koncentrację,

• pomaga w walce z bezsennością, normalizując rytm snu,

• działa korzystnie na naczynia krwionośne - ma działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne,

• działa żółciopędnie i ochronnie na układ pokarmowy - zmniejsza ryzyko wrzodów oraz zapaleń jelit, dwunastnicy i wątroby,

• wspiera funkcjonowanie tarczycy i trzustki,

• pomaga oczyszczać nerki,

• wzmacnia układ odpornościowy,

• w fitoterapii wykorzystywany jest również w zwalczaniu pasożytów jelitowych, zwłaszcza tasiemców.

👉Zastosowanie w kosmetyce oleju z orzechów włoskich

Olej z orzechów włoskich to również doskonały kosmetyk naturalny - może być stosowany zarówno na skórę, jak i na włosy:

Działanie na skórę:

• działa przeciwzapalnie, regenerująco i kojąco,

• wzmacnia naturalną barierę ochronną skóry,

• poprawia jędrność i elastyczność,

• zawiera naturalny filtr UV (SPF 4),

• reguluje gospodarkę lipidową skóry, pomagając zachować odpowiedni poziom nawilżenia.

Działanie na włosy:

• wzmacnia cebulki i zapobiega wypadaniu włosów,

• stymuluje ich wzrost,

• nawilża, wygładza i nadaje blasku,

• chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi,

• pomaga w walce z łupieżem.

Jak stosować?

• Jako wcierkę do skóry głowy,

• Jako maskę regenerującą na włosy (najlepiej na kilka godzin przed myciem).

Dla najlepszych efektów należy wybierać olej tłoczony na zimno i nierafinowany, który zachowuje wszystkie cenne właściwości.

👉Liście orzecha włoskiego to naturalne wsparcie dla zdrowia

Liście orzecha włoskiego od wieków wykorzystywane są w medycynie naturalnej jako cenny surowiec leczniczy. Zbierane latem i odpowiednio wysuszone, zawierają szereg substancji aktywnych, które wykazują działanie ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze i odtruwające. 

Składniki aktywne liści orzecha włoskiego

• Garbniki (do 10%) - Działają ściągająco i przeciwzapalnie. Zmniejszają obrzęki błon śluzowych, łagodzą świąd, ból i podrażnienia skóry.

• Flawonoidy - Neutralizują wolne rodniki, wspierają naczynia krwionośne i wykazują działanie przeciwzapalne.

• Olejki eteryczne - Wykazują właściwości antybakteryjne, dezynfekujące i wspomagają naturalne procesy oczyszczania organizmu.

• Kwas kawowy i kwas wanilinowy - Silne antyoksydanty – chronią komórki przed stresem oksydacyjnym i wspierają regenerację tkanek.

• Karotenoidy i beta-karoten - Wzmacniają odporność, chronią komórki przed uszkodzeniami i wspomagają zdrowie skóry.

• Witaminy:

  • Witamina E i C - działają przeciwutleniająco, wzmacniają naczynia krwionośne i chronią komórki.

  • Witaminy B1, B2, B5 - wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i metabolizmu.

  • Witamina K - bierze udział w procesie krzepnięcia krwi.

  • Witamina PP (niacyna) - wspiera przemianę materii i stan skóry.

💚Właściwości lecznicze liści orzecha:

Liście orzecha włoskiego wykazują szerokie spektrum działania:

• bakteriobójcze (m.in. wobec gronkowców i paciorkowców),

• przeciwgrzybicze,

• przeciwzapalne, przeciwwrzodowe i przeciwbólowe,

• obniżające poziom cukru we krwi,

• oczyszczające krew,

• pobudzają przemianę materii

• wspomagające trawienie

• wspomaga leczenie miażdżycy i hipercholesterolemii

• wzmaga krzepliwość krwi.

💚Stosuje się je pomocniczo przy:

• nieżytach przewodu pokarmowego,

• krwawieniach z układu pokarmowego np. z żołądka czy jelit,

• problemach skórnych (egzema, trądzik, liszaje, potliwość stóp, żylaki odbytu),

• cukrzycy, skazie moczanowej, gruźlicy płuc, krzywicy, robaczycach,

• reumatyzmie (medycyna indyjska),

• astmie, zaparciach, impotencji i beri-beri (medycyna chińska)

• zmniejszeniu objawów hemoroidów, łagodząc ból i pieczenie,

• problemach stomatologicznych - zapalenie dziąseł, osłabienie zębów, skłonność do próchnicy, (płuczemy jamę ustną)
  

💧Zastosowanie liści orzecha włoskiego - jak przygotować napar?

1. Napar do picia (na dolegliwości wewnętrzne):

Składniki:

• 1 łyżka liści orzecha włoskiego

• 2 szklanki wrzątku

Sposób przygotowania: 1 łyżkę liści zalać wrzątkiem i pozostawić pod przykryciem na 10 minut.

Zalecenia: pić po ½ szklanki, 3 - 4 razy dziennie.

• Uwaga ogólna do liści! Jeśli nie lubisz pić naparów z liści to alternatywą są kapsułki. Można zażywać sproszkowane liście - uprzednio ususzone - w kapsułkach. Samemu można sobie zrobić naturalne suplementy. Służy do tego kapsułkownica i żelowe kapsułki. Warto spróbować w tej formie.

2. Napar do użytku zewnętrznego (np. na skórę):

Składniki:

• 1½ łyżki liści orzecha włoskiego

• opcjonalnie dodatkowo ½ łyżki kwiatów rumianku lub 1/2 łyżki kwiatów krwawnika

• 2 szklanki wrzątku

👉Sposób przygotowania:

1. Zioła zalać wrzącą wodą i pozostawić na 10-15 minut pod przykryciem. Przecedzić.

👍Zastosowanie - Gotowy napar stosować do:

• przemywań i okładów, irygacji, nasiadówek,

• kąpieli częściowych i pełnych.

👉Kto dotrwał do tego miejsca to serdecznie gratuluję, a w nagrodę otrzymuje ode mnie ekstra  przepisy.

Sok z zielonych orzechów włoskich 💧💧 

Świeże liście lub niedojrzałe orzechy zmielić przez maszynkę do mięsa i zalać wodą przegotowaną do połowy (na każdą 1 szkl. miazgi dać 1/2 szklanki wody), przykryć i odstawić na 6 godzin, następnie wyciąg odcedzić od masy roślinnej i przefiltrować przez gazę lub watę. Zażywać 4 x dziennie po 1 łyżce. Sok ma działanie odtruwające, hamuje wchłanianie toksyn. Wspiera oczyszczanie wątroby i krwi.

Oliwka z zielonych orzechów włoskich 💧💧

Oliwka jest znakomitym środkiem przeczyszczającym i przeciwpasożytniczym. 100 gr orzechów zielonych zalać w słoiku 500 ml oliwy z oliwek. Szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne i ciepłe miejsce. Zażywać na czczo po 1 łyżce.

👆Podsumowanie 

Orzech włoski to wyjątkowy dar natury - smaczny, odżywczy i wszechstronny w zastosowaniu. Jego różne formy - dojrzałe orzechy, zielona naowocnia, liście oraz tłoczony na zimno olej - stanowią naturalne wsparcie dla zdrowia i urody.

Regularne spożywanie orzechów włoskich wspomaga pracę serca, układu nerwowego i trawiennego, poprawia pamięć, działa przeciwzapalnie i przeciwpasożytniczo. Olej orzechowy dodatkowo pielęgnuje skórę i włosy, a nalewka z młodych orzechów (orzechówka) może być pomocna w łagodzeniu dolegliwości żołądkowych.

Warto również sięgnąć po liście orzecha włoskiego - bogate w garbniki, flawonoidy i olejki eteryczne. W postaci naparów działają ściągająco, przeciwzapalnie i bakteriobójczo, sprawdzając się zarówno w dolegliwościach skórnych, jak i jako wsparcie dla układu odpornościowego i pokarmowego.

Wprowadzenie orzecha włoskiego do codziennej diety i domowej apteczki - z umiarem i świadomością - to prosty sposób na wsparcie zdrowia całego organizmu przez cały rok.

Życzę dużo zdrowia i świadomego korzystania z darów natury.🌿

Pozdrawiam serdecznie,

Aneta